Đền Cửa Ông là điểm đến tâm linh nổi bật khi du lịch Cẩm Phả, Quảng Ninh. Với lịch sử hơn 700 năm, nơi đây không chỉ gắn liền với Hào khí Đông A mà còn thu hút hàng ngàn lượt khách thập phương mỗi ngày. Cùng Tico Travel khám phá những nét đặc sắc của ngôi đền linh thiêng này nhé!
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
Top 20 resort Hạ Long đẹp sang trọng gần trung tâm thành phố
Top 20 villa Hạ Long chuẩn 3-4-5 sao tầm nhìn đẹp
1. Giới thiệu tổng quan đền Cửa Ông
Đền Cửa Ông là một trong những khu di tích lịch sử lâu đời nhất tại Quảng Ninh, với hơn 700 năm tuổi. Vào cuối năm 2017, nơi đây đã được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt, khẳng định giá trị văn hóa – lịch sử to lớn. Ngôi đền tọa lạc trên đồi 9A, phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, cách trung tâm thành phố Hạ Long khoảng 40km về phía Đông Bắc, rất thuận tiện cho việc di chuyển và tham quan.
Đền Cửa Ông sở hữu vị trí địa lý đắc địa, nằm trên một ngọn đồi thấp với độ cao khoảng 100m so với mực nước biển. Từ đây, du khách có thể dễ dàng phóng tầm mắt ngắm nhìn vịnh Bái Tử Long xanh biếc chỉ cách chưa đầy 100 mét. Không gian xung quanh đền được bao bọc bởi hai ngọn núi Tả Thanh Long và Hữu Bạch Hổ, tạo thế phong thủy vững chãi. Phía sau đền là dãy núi chạy dài qua khu vực Cẩm Phả đến Mông Dương, góp phần tô điểm thêm sự linh thiêng và hài hòa của cảnh quan nơi đây.
Đền Cửa Ông tọa lạc giữa không gian hài hòa của núi, rừng và biển, tạo nên một bức tranh thiên nhiên sơn thủy sống động, vừa trang nghiêm, vừa thanh nhã.
2. Lịch sử đền Cửa Ông
Đền Cửa Ông thuộc 1 trong 3 ngôi đền nổi tiếng nhất Quảng Ninh là nơi ghi lại những dấu ấn lịch sử, văn hóa dân tộc đặc sắc và cả những giá trị nghệ thuật.
2.1. Đền Cửa Ông thờ ai?
Đền Cửa Ông thờ ai mà lại được xem là chốn linh thiêng bậc nhất vùng Đông Bắc? Câu trả lời chính là Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng – con trai thứ ba của Trần Hưng Đạo. Ông được biết đến là một vị tướng tài năng, có bản lĩnh và nhiều công lao trong việc bảo vệ vùng biển Đông Bắc thời Trần. Dù từng gặp mâu thuẫn với cha, ông vẫn được giao trọng trách trấn giữ Cửa Suốt – vị trí chiến lược quan trọng lúc bấy giờ.
Dù từng trải qua nhiều thử thách, Trần Quốc Tảng vẫn lập nhiều chiến công trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông. Ông đảm nhận nhiệm vụ trấn giữ vùng Đông Bắc, góp phần bảo vệ biên cương và giữ cho đời sống nhân dân được bình yên. Với lòng tôn kính sâu sắc, người dân gọi ông là Đức Ông, và từ đó, ngôi đền thờ ông cũng mang tên Đền Đức Ông như một biểu tượng của lòng trung nghĩa và sự che chở.
2.2. Lịch sử đền Cửa Ông
Trước khi trở thành đền Cửa Ông như ngày nay, nơi đây từng là một ngôi miếu nhỏ có tên Miếu Hoàng Tiết Chế, thờ Hoàng Cần – một người dân địa phương lập nhiều công lớn trong việc đánh giặc giữ làng. Nhờ những chiến công ấy, ông được triều đình sắc phong danh hiệu “Khâm sai Đông Đạo Tiết chế”, ghi nhận công lao và lòng trung nghĩa của ông đối với quê hương.
Sau khi Trần Quốc Tảng qua đời vào năm 1313, người dân địa phương tương truyền rằng ông đã hiển thánh tại khu Vườn Nhãn, nơi nay là phường Cửa Ông. Câu chuyện được dân làng bẩm báo lên vua Trần Anh Tông, và nhà vua đã chấp thuận, ban cấp ngân sách để dựng đền thờ. Từ đó, đền Cửa Ông chính thức được hình thành, tọa lạc trên khu đất rộng hơn 180.000m², trở thành điểm linh thiêng trong đời sống tâm linh của người dân vùng Đông Bắc.
Đền Cửa Ông là ngôi đền duy nhất tại Việt Nam thờ phụng toàn bộ gia thất của Trần Hưng Đạo, cùng với các cận thần thân tín. Tại đây, các pho tượng được bài trí trang nghiêm, bao gồm: tượng Trần Hưng Đạo, Thánh Mẫu – phu nhân của ông, hai người con gái, cùng các con trai như Trần Quốc Tảng và Trần Anh Tông. Điều này thể hiện lòng tri ân sâu sắc của nhân dân đối với dòng tộc nhà Trần và những đóng góp to lớn trong lịch sử giữ nước.
Ngoài gia quyến nhà Trần, đền Cửa Ông còn thờ nhiều dũng tướng lừng danh như Yết Kiêu, Phạm Ngũ Lão, Đỗ Khắc Chung, Trần Khánh Dư… Tổng cộng có 34 pho tượng quý với niên đại hàng trăm năm, được chạm khắc thủ công bởi các nghệ nhân xưa. Mỗi pho tượng đều toát lên vẻ uy nghi, được thể hiện qua những đường nét tinh xảo, tỉ mỉ và giàu giá trị nghệ thuật.
Bên cạnh hệ thống tượng thờ, đền Cửa Ông còn lưu giữ nhiều thần tích, thần sắc và sắc phong cổ dành cho các vị công thần thời Trần. Đây là nguồn tư liệu quý giá, góp phần giúp thế hệ hôm nay và mai sau hiểu rõ hơn về quá trình dựng nước và giữ nước oanh liệt dưới triều đại nhà Trần.
3. Cấu trúc di tích đền Cửa Ông
Ban đầu, đền Cửa Ông chỉ được xây dựng để thờ Trần Quốc Tảng. Tuy nhiên, theo thời gian, nơi đây được mở rộng với nhiều khu đền, chùa khác nhằm tưởng nhớ và thờ phụng các danh nhân triều Trần có công với đất nước. Từ đó, quần thể đền dần hoàn thiện với cấu trúc tổng thể như sau:
-
Khu đền Hạ: gồm hai công trình chính: đền Mẫu, thờ Tam Hòa Thánh Mẫu, và đền Trung Thiên Mẫu, thờ Trung Thiên Long Mẫu cùng phối thờ ba cô, cậu bé Cửa Suốt và cô bé Cửa Suốt.
-
Khu đền Trung: thờ Hoàng Cần, vị tướng được phong Khâm sai Đông Đạo Tiết chế, người có công trấn giữ vùng biển Đông và dẹp loạn ngoại xâm phương Bắc. Ngoài ra, nơi đây còn thờ Sơn thần và Thủy thần, cầu mong sự phù trợ của thiên nhiên. Đền tọa lạc trên núi Cẩm Sơn, phía trước hướng ra biển Đông, nơi tàu thuyền tấp nập qua lại.
-
Khu đền Thượng: là nơi đặt lăng mộ Trần Quốc Tảng, đồng thời bao gồm các công trình thờ tự như đền Thượng, đền Quan Chánh và đền Quan Châu, tạo thành trung tâm linh thiêng nhất trong toàn bộ quần thể.
-
Đền Cặp Tiên: ban đầu thờ cô bé Cửa Suốt – con gái của Trần Quốc Tảng, cùng với Quan Chánh và một số vị nhân thần. Về sau, khu vực này được mở rộng để thờ Phật, Ngọc Hoàng, Nam Tào, Bắc Đẩu và Tiên Thiên Thánh Mẫu, tạo nên không gian thờ tự phong phú và linh thiêng.
4. Thời điểm thích hợp ghé thăm đền Cửa Ông
Thời điểm lý tưởng để tham quan đền Cửa Ông là từ tháng Giêng đến hết tháng Ba âm lịch, khi tiết trời mát mẻ, dễ chịu và ít mưa. Đặc biệt, đây cũng là mùa diễn ra nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc như lễ hội Đền Cửa Ông, lễ rước Đức Ông hồi cung an vị hay lễ Cầu siêu, thu hút đông đảo du khách thập phương về chiêm bái và tham dự.
Đền Cửa Ông mở cửa quanh năm, kể cả đêm Giao thừa, luôn chào đón người dân địa phương và du khách thập phương đến lễ bái, cầu bình an và may mắn. Du khách có thể đến đền bằng đường bộ qua thành phố Hạ Long, hoặc lựa chọn đi đường thủy theo vịnh Hạ Long, băng qua vịnh Bái Tử Long và cập bến tại khu đền Hạ.
Nếu bạn yêu thích không khí lễ hội sôi động, thì mùa lễ đầu năm là thời điểm lý tưởng để ghé thăm. Ngược lại, những ai ưa thích sự tĩnh lặng, thanh bình có thể chọn đến vào các ngày thường để cảm nhận trọn vẹn vẻ linh thiêng và yên ả của đền Cửa Ông.
5. Hướng dẫn di chuyển đến đền Cửa Ông
Có nhiều cách để di chuyển đến đền Cửa Ông. Bạn có thể tham khảo 2 cách dưới đây mà Tico Travel gợi cho du khách đi từ Hà Nội với tổng quãng đường 200km.
- Di chuyển bằng xe khách: Đầu tiên bạn cần có chi phí đi xe từ 80.000VNĐ – 300.000VNĐ/chiều để xuất phát từ thủ đô Hà Nội tới Cẩm Phả, lưu ý tùy từng loại xe sẽ có mức giá khác nhau. Khi đến Cẩm Phả bạn có thể dễ dàng thuê taxi hoặc các chú xe ôm chở đến đền cửa Ông.
- Di chuyển bằng xe ô tô riêng và xe máy: trước tiên bạn sẽ xuất phát từ trung tâm thủ đô Hà Nội theo đường Nguyễn Khoái và qua quốc lộ 1A. Sau đó, bạn tiếp tục đi lên quốc lộ 5B/đường cao tốc 4, theo hướng quốc lộ 10 và 18 để tới đường Lý Thường Kiệt. Cuối cùng là bạn chỉ cần chạy thẳng là gặp đền Cửa Ông.
6. Đền Cửa Ông có gì thú vị?
Vì sao đền Cửa Ông lại có sức hút người dân địa phương lẫn du khách trong và ngoài nước như vậy? Hãy cùng theo chân Tico Travel điểm qua một số hoạt động thú vị của ngôi đền dưới đây bạn nhé.
6.1. Ngôi đền có phong cách kiến trúc độc đáo nhất Quảng Ninh
Với tuổi đời 700 năm lịch sử, đền Cửa Ông đã được trùng tu và cải tạo rất nhiều lần. Bắt đầu từ năm 1907 cho cuối năm 1916, nơi đây đã xây dựng thêm đền Thượng, đền Trung, đền Hạ và chùa Cửa Ông. Cuộc đại tu hoành tráng nhất trong lịch sử của đền lên tới 800 tỷ đồng
Từ năm 2015 – 2107, trong khoảng thời gian này thành phố Cẩm Phả đã huy động nguồn lực dồi dào để tập trung tu sửa ngôi đền ở nhiều hạng mục chứng tỏ tầm quan trọng của khu di tích này đối với Quảng Ninh.
Dù đã trải qua bao thăng trầm lịch sử, các cuộc chiến tranh và nhiều lần tu sửa nhưng đền Cửa Ông vẫn giữ được nét kiến trúc cổ kính và những pho tượng trăm hàng năm tuổi. Không quá lời khi khẳng định rằng đền Cửa Ông là một trong những ngôi đền có kiến trúc đẹp và độc đáo bậc nhất tại Quảng Ninh.
Nhìn từ xa xa, du khách có thể ngắm nhìn toàn cảnh khu đền đang nằm trên các ngọn đồi, được bao phủ chở che bởi những bóng cây cổ thụ to lớn, cộng với sự tĩnh mịch, trang nghiêm của ngôi đền tất cả tạo nên hình ảnh thật hùng tráng nhưng lại vô cùng hoa mỹ.
Các vật liệu được dùng để xây dựng đền như: gạch Bát Tràng nổi tiếng, đá đúc, vữa hồ pha mật, gạch lát nền bằng đất sét nung, ngói mũi đất nung và hội tủ đầy đủ các linh vật phong thủy như Tả thanh long, tiền chu trước, hữu bạch hổ và hậu huyền vũ. Ngoài ra còn có các điển tích được trang trí như Long, Ly, Quy, Phượng.
Di chuyển vào bên trong nhà đền Cửa Ông, du khách sẽ cảm nhận được các loại gỗ được sử dụng như đinh, lim, gụ, trắc,.. rất đẹp và bền. Trên các cây gỗ còn được khắc hoa văn từ các bức phù điêu, câu đối và bức tường,.. Tất cả đều được sơn son thiếp vàng lộng lẫy sẽ khiến bạn không khỏi choáng ngợp và say đắm.
Có thể nói, vẻ đẹp của ngôi đền hoàn toàn xứng đáng với câu ca tụng của người xưa “Nghìn trùng nước biếc buông tay áo. Bốn phía non xanh tạc hoạ đồ”.
6.2. Địa điểm văn hóa tâm linh không thể bỏ lỡ
Bên cạnh chùa Trình, chùa Yên Tử hay chùa Hồ Thiên – Đông Triều thì đền Cửa Ông được mệnh danh là một trong những địa danh tham quan du lịch tâm linh đóng vai trò quan trọng trong đời sống cùng với các hoạt động và sinh hoạt tính ngưỡng của người dân địa phương.
Du khách đến chốn linh thiêng này có thể thành tâm cầu nguyện, cầu may mắn hay đơn giản cầu bình an cho gia đình và chính mình. Có thể nói ngôi đền đã trở thành điểm đến được người dân địa phương tin tưởng và viếng lễ nhiều nhất.
Dù qua bao nhiều năm, bao nhiêu cuộc trùng tu đi chăng nữa thì những câu chuyện linh thiêng, những sự kiện hào hùng của ngôi đền sẽ truyền tụng đến đời sau và giữ mãi những giá trị văn hóa tâm linh vốn có của nó.
6.3. Nơi diễn ra nhiều lễ hội lớn đặc sắc
Lễ hội lớn ở đền Cửa Ông thường được tổ chức vào các năm chắn với qui mô lớn hàng năm, cụ thể từ ngày 3 đến 4 tháng 2 âm lịch, vào ngày 3 – 4 tháng 8 âm lịch sẽ diễn ra phần nghi lễ.
Du khách tham dự lễ hội sẽ cảm nhận được tinh thần uống nước nhớ nguồn, bên cạnh đó còn nâng cao các giá trị nhân văn, văn hóa và góp phần thúc đẩy kinh tế để quảng bá cho du lịch nước nhà. Lễ hội đền Cửa Ông chính sẽ diễn ra từ ngày 2 tháng 1 âm lịch cho đến hết tháng 3 âm lịch.
Lễ Cầu siêu và Lễ xin ở cửa Đền gồm 2 phần là phần tế lễ và rước kiệu bài vị Trần Quốc Tảng. Cuối cùng là lễ hội rước Đức Ông hồi cung an vị thu hút hàng ngàn du khách tới tham gia, lúc này bạn sẽ được tận mắt thấy tín ngưỡng đặc sắc nhất gồm có kiệu Long Mẫu, Long Kiệu, Long Đình.
Khi tham gia lễ rước bạn còn được mặc các trang phụ truyền thống đầy màu sắc rất thú vị. Lễ rước Đức Ông sẽ diễn ra tới hết tháng 3 âm lịch, được dẫn đầu bởi đoàn Đầu Lân, còn hai bên sẽ là đoàn Rồng rước Đức Ông đi vi hành. Đức Ông Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng sẽ ngồi trong kiệu và người nâng kiệu đều tuyển chọn từ hàng trăm thanh niên trang tráng và khỏe mạnh nhất.
Bắt đầu từ đền Thượng đoàn rước Đức Ông sẽ di chuyển qua từng khu tưởng niệm. Những sự kiện lịch sử hay thành tựu mà Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng đã đạt được sẽ được tái hiện lại ở khu An Ngự. Bạn không nên bỏ qua khoảnh khắc này để cùng ngược dòng lịch sử hào hùng của dân tộc.
Bên cạnh đó, lễ hội còn diễn ra nhiều trò chơi hấp dẫn không kém, các cuộc thi truyền thống như: bịt mắt đập niêu, đua thuyền, thổi cơm, kéo co, đẩy gậy, múa lân, múa rồng,… Đây là phần được rất nhiều du khách hào hứng hưởng ứng và tham gia.
Lễ hội tại đền Cửa Ông từng được Bộ Văn Hóa – Thể Thao và Du Lịch ghi vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và đã tồn tại từ rất lâu. Được xem là lễ hội truyền thống đem lại những giá trị to lớn về văn hóa lịch sử từ đó lan tỏa sự đoàn kết và tôn vinh sức mạnh yêu thương, đùm bọc giữa các dân tộc với nhau.
7. Một số nhà hàng gần đền Cửa Ông Quảng Ninh
Nếu bạn muốn dừng chân thưởng thức ẩm thực sau khi tham quan, dưới đây là một số nhà hàng gần đền Cửa Ông Quảng Ninh mà bạn có thể tham khảo.
7.1. Nhà hàng La Bàn Vân Đồn
Một địa điểm nhà hàng nổi tiếng ở Quảng Ninh phải kể đến đầu tiên đó chính là Nhà hàng La Bàn Vân Đồn. La Bàn sở hữu nét thiết kế sang trọng và độc đáo, nhưng cũng không làm mất đi vẻ đẹp nhẹ nhàng và trang nhã.
Nhà hàng La Bàn Vân Đồn với không gian rộng rãi là nơi cực lý tưởng được nhiều khách hàng lựa chọn để tổ chức các bữa tiệc sinh nhật, tiệc gala dinner hay tiệc tri ân.
Đến với nhà hàng, bạn sẽ được thưởng thức những món ăn hải sản tươi ngon nhất chế biến từ nguồn nguyên liệu có chất lượng đảm bảo. Menu một số món cực ngon như súp cua bí đỏ, gỏi cá tầm tươi, gỏi sốt tôm thái, Sashimi ốc giác vàng, sashimi hàu trứng cua đỏ,…
Bên cạnh đó, nhà hàng La Bàn cũng nổi tiếng với những món ngon khắp như lẩu riêu của, lẩu hải sản, chân giò giả cầy, ngan đủ món…Thực đơn hấp dẫn cùng giá cả phải chăng hứa hẹn cho bạn sự hài lòng nhất.
- Địa chỉ: Khu đô thị Thống nhất, Khu 8, Thị trấn Cái Rồng, Huyện Vân Đồn Quảng Ninh
- Điện thoại: 092 475 66 66
- Fanpage: https://www.facebook.com/labanvandon/
7.2. Nhà hàng Vân Đồn Hương Biển
Nhà hàng Vân Đồn Hương Biển cách Đền Cửa Ông không xa nên bạn có thể tìm đến thưởng thức. Không gian nhà hàng vô cùng thoáng mát, hưởng trọn view biển cùng lối thiết kế hài hòa.
Nhà hàng Hương Biển đem đến cho thực khách menu thay đổi theo mùa, phù hợp với khẩu vị của nhiều người. Do được chế biến từ nguyên liệu tươi và đầu bếp có kinh nghiệm nên những món ăn tạo ra có hương vị cực kỳ xuất sắc. Đến Hương Biển, bạn có thể thưởng thức các món hải sản ngon nhất và hấp dẫn nhất.
- Địa chỉ: Thị trấn Cái Rồng, Vân Đồn, Quảng Ninh.
7.3. Nhà hàng Yến Khanh
Nhà hàng Yến Khanh luôn hấp dẫn thực khách gần xa tìm đến. Tọa lạc ngay trên bãi biển nên không gian vô cùng mát mẻ, đón trọn làn gió biển khơi. Bày trí của nhà hàng hiện đại, bàn ghế bố trí nhẹ nhàng.
Hải sản được nhập mới mỗi ngày nên đảm bảo tiêu chí tươi ngon, chất lượng. Từng món ăn chế biến cầu kỳ sẽ giúp bạn có cơ hội trải nghiệm ẩm thực của vùng biển Quảng Ninh.
- Địa chỉ: Bãi tắm Minh Châu, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.
8. Một số lưu ý khi đến đền Cửa Ông
Để chuyến đi diễn ra suôn sẻ và trọn vẹn, bạn nên ghi nhớ một số lưu ý khi đến đền Cửa Ông dưới đây.
8.1 Cần chuẩn bị đồ lễ như thế nào?
Khí đến dâng hương tại đền Cửa Ông du khách nên sắm cả lễ chay, lễ mặn và lễ đồ sống vì nơi đây gồm có khu đền và chùa. Với lễ chay bạn có thể chọn các loại bánh kẹo, hoa quả, hương, hoa tươi, hoặc tiền vàng mã. Còn lễ mặn bạn sẽ đến dâng ở ban Công Đồng gồm thịt lợn, gà, chả, giò,.. tất cả phải được nấu chín và sắp xếp cẩn thận.
Cuối cùng là lễ đồ sống du khách sẽ chuẩn bị gạo, muối, trứng sống và cả vàng mã. Với số lượng khách đến đền Cửa Ông mỗi ngày rất đông nên bạn cần hạn chế đốt vàng mã gây tránh ảnh hưởng đến mọi người. Đặc biệt chúng ta đi lễ dựa vào tấm lòng vì thế du khách không nên dâng lễ quá nhiều và cầu kì để tránh lãng phí.
Lưu ý khi dâng lễ du khách không nên đặt tiền lẻ để tránh gây mất mỹ quan thay vào đó bạn nên ủng hộ bằng cách bỏ tiền vào hòm công đức của đền.
8.2 Các lưu ý khi vào dâng lễ
Bạn cần chú ý tới những điều sau khi vào tham quan và dâng lễ đền Cửa Ông:
- Vì đây là nơi trang nghiêm, chốn linh thiêng cửa Phật vì thế du khách cần ăn mặc lịch sự, trang trọng, kín đáo và không mặc quần áo màu sắc lòe loẹt.
- Du khách nên có ý thức tham quan không xả rác gây mất cảnh quan hay đụng chạm đến các đến đồ vật tại đây để tránh gây thiệt hại cho di tích.
- Du khách cần đi đứng cẩn nhận, không nói chuyện ồn ào hay nói tục gây mất trật tự ảnh hưởng đến người khác và cả không gian yên tĩnh tại đền.
- Vì nơi đây có lượng du khách kéo về mỗi ngày khá đông đặc biệt vào các ngày lễ nên bạn cần cẩn thận bảo vệ tài sản cá nhân và của người thân.
- Du khách sẽ không tốn bất kì chi phí vào khi vào đền Cửa Ông.
- Tránh mua hàng không rõ nguồn gốc ở các sạp, và không nên tin vào những lời mua bán thần thánh, mê tín dị đoan ở khu du lịch.
Bạn còn chần chừ gì nữa mà không xách balo lên và đi đến thăm ngay thành phố Cẩm Phả nơi có ngôi đền Cửa Ông linh thiêng, tráng lệ và uy nghiêm. Chắc chắn du khách sẽ không thất vọng khi được trải nghiệm những giá trị lịch sử và tận hưởng vẻ đẹp nơi dây. Tico Travel hi vong bạn đã góp nhặt được nhiều thông tinvà kinh nghiệm bổ ích làm hành trang cho chuyến đi sắp tới của mình.
Chưa có đánh giá nào ở mục này!
